فراموشی گویش‌های محلی سرعت گرفته است
تاریخ انتشار: ۱۴ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۶۸۰۸۹
یک استاد دانشگاه و زبان‌شناس گفت: به سرعت به سمت فراموشی و نابودی یک میراث جاودان تحت عنوان گویش‌های محلی ایرانی و ایران مرکزی حرکت می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار ایمنا، منصور قاسمی امروز چهارشنبه _ چهاردهم دی _ در چهارمین نشست «نگاهی بر گویش‌ها و لهجه‌های اصفهان» که در مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل برگزار شد، اظهار کرد: استان اصفهان از لحاظ دارا بودن بیشترین حجم و سهم از گویش‌های مرکزی کشور ایران، دارای نقطه قوت با توانایی بسیار بالا است، اما به ماندگاری این پتانسیل ارزشمند، چندان توجهی نشده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه به سرعت به سمت فراموشی و نابودی یک میراث جاودان تحت عنوان گویش‌های محلی ایرانی و ایران مرکزی حرکت می‌کنیم، افزود: زمانی که موضوع فراموشی و نابود شدن گویش‌ها مطرح شد، مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل به این مبحث ورود پیدا کرد تا سهمی در احیا و زنده نگهداشتن این گویش‌ها و لهجه‌های کهن داشته باشد و قدمی در این مسیر بردارد که ستودنی است.
قاسمی با بیان اینکه بحث زبان شناسی همیشه با داده‌های ملموس و فیزیکی بخش تاریخی را از هزاره‌ها و دوران پیشین شناسایی می‌کند، ادامه داد: عدد و تاریخی نمی‌توان برای آن در نظر گرفت، اما مقیاس سنجش در زبان شناسی، همان داده‌های ملموس و فیزیکی است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بحث درباره دوره باستانی «مادها» همواره به بن بست می‌رسد، چراکه داده‌ها از آن دوران کهن بسیار محدود است و تنها آثار بسیار اندکی در استان‌های غربی ایران از آن زمان بر جای مانده است؛ لذا ملزم هستیم تاریخ مادها را نیز به شکل محدود و بر اساس گمان و حدس دنبال کنیم.
زبان شناسی؛ علم داده‌های ناملموسقاسمی تصریح کرد: علم زبانشناسی دانشی است که هم بر اساس داده‌های ناملموس و هم بر اساس اسناد در رابطه با تاریخ مطالعه می‌کند. زبانشناسی هم در حوزه تاریخ مادها می‌تواند به ویژه از نظر جغرافیایی و محدوده‌ای کمک کننده و راهگشا باشد.
وی تاکید کرد: سارگون دوم که حدود سال ۷۱۴ سومین تهاجم را به سرزمین مادها انجام داد، کتیبه‌ای در استان کرمانشاه بر جای گذاشت. ترجمه کتیبه تفکیک خوبی از سرزمین مادها ارائه می‌دهد و بر اساس این کتیبه می‌توانیم سه سرزمین را برای مادها تعریف کنیم.
این زبان‌شناس خاطرنشان کرد: مادها شامل ساکنان کوهستان، مادهای راگیانا و مادهای اوزاکاندانا می‌شدند؛ راگیانا در ری باستان، کوهستانی‌ها در همدان و نهاوند و اوزاکانداناها به‌عنوان ساکنان سرزمین‌های حاشیه دریاچه نمک شناخته می‌شوند.
قاسمی تاکید کرد: زمانی که تمدن تپه سیلک را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم این تمدن در هزاره اول پیش از میلاد نابود شده است و زمانی که کتیبه سارگون را مطالعه کنیم متوجه می‌شویم که اوزاکاندانا در حاشیه کویر نمک با منطقه سیلک کاشان امروز مطابقت دارد.
وی اظهار کرد: از نظر مطالعات زبانشناسی در سرزمین ایران با مهاجرت‌هایی که به آن شده، سه زبان به‌عنوان زبان اصلی و یک زبان یعنی ایلامی که از قدیم در ایران و در محدوده استان خوزستان بوده، وجود داشته است.
این زبان‌شناس با بیان اینکه استقرار همواره باعث مطرح شدن موضوع زبان‌های آریایی، هند و اروپایی، هند و ایرانی و نی‌ای ایرانی از هزار دوم قبل از میلاد شده است، گفت: زبان نیا ایرانی یا همان زبان آغازین، به چهار شاخه اوستایی، مادی، فارسی و ساکایی تقسیم می‌شود و در واقع از فارسی باستان و زبان‌های فارسی میانه نشأت می‌گیرد که حاصل آن زبان دری و فارسی نوین امروزی است.
وی تصریح کرد: سه شاخه دیگر یعنی مادی، ساکایی و اوستایی یادگاران خوبی برای ما بر جای گذاشته‌اند. در حاشیه شهر اصفهان در سده امروزین، ساختارختار زبان و دستور زبان خوبی برجای مانده است که هم دارای ساختار واژگانی و هم دارای اصول و قواعد دستوری هستند.
قاسمی اظهار کرد: زمانی که این مناطق و گویش‌هایشان را مطالعه کنید متوجه می‌شوید نزدیکی‌هایی از نظر گویشی با گویش کلیمیان جویباره و از سمت دیگر تا حوضه زاینده‌رود شرق و گاوخونی دارند؛ به این مفهوم که در واقع یک نوع استقرار اتفاق افتاده است.
وی تصریح کرد: خطه‌ای همچون اصفهان برای اولین بار در دوره آل‌بویه به‌عنوان مرکز حکومت انتخاب می‌شود و گویش پهلوی خود را از دست می‌دهد و به سمت گویش فارسی معیار با لهجه اصفهانی می‌رود. همچنین از مسیر جاده کاروان به سمت جاده یزد یا از سگزی به سمت شرق اصفهان روستا به روستا لهجه‌ها و گویش‌ها متفاوت است و این موضوع از نظر زبان شناسی و ساختار زبانی بسیار جالب است.
این استاد تاریخ افزود: بسیاری از این گویش‌ها با واژگان قوی و دارای دستور زبان قاعده‌مند دارای افعال با قاعده و بی‌قاعده هستند و ساختار مصدری پنجگانه دارند این در حالی است که زبان فارسی مصدر یگانه دارد. درواقع این به‌عنوان یک حسن بسیار خوب برای آن گویش‌ها در ایران مرکزی است.
ژوکوفسکی روس و تحقیق درباره گویش‌های ایران و اصفهانوی با بیان اینکه کار تفکیک و شناسایی گویش‌ها را اروپایی‌ها برای ما انجام داده‌اند ادامه داد: افرادی همچون والنتین آلکسیویچ ژوکوفسکی خاورشناس روس، از سال ۱۸۸۰ میلادی با سفر به ایران و طی کردن محدوده ماد باستان، از آذربایجان تا حاشیه ایران مرکزی تا کرمان و اصفهان پیش رفت و به تحقیق پرداخت و شش شاخه برای گویش‌های مرکزی ایران تعریف کرد که مطالعات در حوزه مرکزی دقیق‌تر بوده و نتایج خوبی داشته است.
قاسمی تاکید کرد: ژوکوفسکی همه این گویش‌ها را در زیرمجموعه گویشی بسیار قوی به نام «راجی» معرفی کرد. گویشی که در محدوده ابوزیدآباد، آران و بیدگل و شمال کاشان امروزی داریم. او راجی را به‌عنوان گویش مادر معرفی کرد. نظریه او این بود که گویش راگیانا یا راژیانا همان اسم باستانی ماد است و مطالعه‌ای که انجام داد این بود که اگر محدوده‌ای که این گویش‌ها توسط مردم بر زبان جاری است را به صورت نقطه ترسیم کنیم، حاصل کار به موضوعی تبدیل می‌شود که ما تحت عنوان ماد سفلی یا ماد علیا می‌توانیم بشناسیم.
این استاد تاریخ با بیان اینکه سرزمین اصفهان، استان مرکزی و بخش‌هایی از استان‌های تهران، یزد و سمنان را به‌عنوان ماد بزرگ می‌شناسیم، اظهار کرد: ماد کوچک شامل کردستان، آذربایجان امروزی و آذربایجان سیاسی بوده است. از سده یازدهم و دوازدهم به دلیل استقرار ترکان سلجوقی در بخش‌های ماد کوچک، زبان و گویش وارداتی به آن منطقه تحمیل شد.
کد خبر 631470منبع: ایمنا
کلیدواژه: مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل تاریخ ایران زبانشناسی تاریخ محلی اصفهان گویش های محلی لهجه های محلی کردستان ایلام شرق اصفهان ابوزيد آباد جویباره سلجوقی آل بویه کرمان کرمانشاه کتیبه سنگی زبان فارسی سمنان دستور زبان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق ایران مرکزی گویش ها زبان شناسی داده ها بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۶۸۰۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آسیب شناسی معماری تنظیم‌گری رسانه در ایران
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مطالعه نهادی دستگاه‌های ارتباطی- رسانه‌ای ایران نشان می‌دهد، ساختار رسانه‌ای ایران دارای مشخصه تعدد و پراکندگی در نهادهای سیاستی، نظارتی، تنظیم گری و تسهیل گری است. همچنین قوانین و دستورالعمل‌ها در حوزه رسانه و نهادهای رسانه‌ای به صورت مشخص تدوین و تنظیم نشده است. این تعدد و پراکندگی و ابهام در قوانین تا جایی پیش رفته است که قلمرو صلاحیت بازیگران مناقشه برانگیز شده و بعضاً اختلافاتی در قلمرویی یا رهاشدگی‌هایی در بخش‌های مانند خدمات محتوایی- رسانه ای شبکه ملی اطلاعات را ایجاد کرده است.
بر اساس همین رویکرد دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با عنوان «معماری نهادی دستگاه‌های ارتباطی-رسانه‌ای ایران ۱- آسیب شناسی» آورده است که در حکمرانی رسانه بازیگران متعددی شامل سازمان‌ها، نهادها، شورا‌های عالی، دستگاه‌ها ازجمله وزارتخانه‌ها، اتحادیه‌ها، اصناف و بخش‌های خصوصی نقش دارند؛ بدون در نظر داشتن این نقش‌ها و هماهنگی و همکاری تمامی این ساختارها، حل چالش‌های حوزه رسانه ممتنع است.
* نبود نگاه صحیح و تخصصی به موضوع رسانه
این گزارش توضیح می‌دهد که یکی از علت‌هایی که باعث شده است تا به امروز مشکلات مدیریت رسانه در کشور حل نشده باقی بماند، نبود نگاه صحیح به موضوع رسانه و ارتباطات و توجه نکردن به اهمیت معماری نهادی در برنامه‌ریزی‌ها و بخشی‌نگری است؛ لذا لازم است برای هر برنامه و راهکاری که در بخش رسانه ارائه می‌شود به معماری نهادی حکمرانی رسانه‌ای توجه شده و تحلیل ساختاری آن نیز تهیه شود. در این راستا، بازآرایی و تعبیه نقش‌ها و کارکرد‌های هرکدام از بازیگران در جهت راهیابی به حل مسائل و آسیب‌های فعلی دستگاه‌های ارتباطی-رسانه‌ای الزامی است.
این گزارش بیان می‌کند که رسانه‌ها همواره در حال تکامل هستند؛ در گذشته هرکدام از رسانه‌های جمعی (روزنامه، رادیو و تلویزیون) در دوره تولد [ظهور]خود با عنوان رسانه مسلط شناخته می‌شدند، اما مدت زمان زیادی از دوره‌های تسلط رسانه‌ای نگذشته است که رسانه جدیدی ظهور پیدا کرده‌اند؛ با تکثر رسانه‌ها، دوره هم‌زیستی شکل گرفت و اکنون با توسعه فناوری‌های ارتباطی، عصر همگرایی رسانه‌ها در حال رقم خوردن است. در این دوره ابعاد همگرایی به همگرایی در حیطه‌ها و لایه‌های مختلف حکمرانی رسانه یعنی سیاستگذاری، قانونگذاری، نظارت، تنظیم‌گری و تسهیل‌گری تعمیم یافته است.
.
* اقتضائات جدید و تحولات در لایه‌های مختلف سپهر رسانه‌ای
در این گزارش آمده است که اقتضائات جدید و تحولات در لایه‌های مختلف سپهر رسانه‌ای، نظریه‌های جدید مدیریت رسانه را از اداره عمومی رسانه‌ها به حکمرانی رسانه‌ها سوق داده است. کم‌وبیش این تغییر و تحولات در ساختار رسانه‌ای کشورهای مختلف با هدف همگام شدن با رسانه‌ها و کنترل و مدیریت آنها، خود را تغییر داده و شکل جدیدی گرفته‌اند.
* لزوم تغییر و تحول در معماری نهادی دستگاه‌های ارتباطی رسانه‌ای ایران
مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش مطرح می‌کند که به‌جهت احصای کارآمدی یا لزوم تغییر و تحول در معماری نهادی دستگاه‌های ارتباطی رسانه‌ای ایران، پس از مطالعه علمی تحولات رسانه ابتدا سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های مرتبط با رسانه در قالب سیاستگذاران، قانونگذاران، نظارت‌گران، تنظیم‌گران و تسهیل‌گران با منطق لایه‌های مختلف نظام رسانه‌ای احصا و تفکیک شدند؛ سپس ساختارها، قانون‌ها و اسناد سیاستی جدیدی که از ۱۴ سال اخیر به‌جهت بهبود کارآمدی ایجاد و یا تغییر یافته بود، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.
مجموع یافته‌ها منجر به این نتیجه شد که معماری نهادی دستگاه‌های ارتباطی-رسانه‌ای متناسب با تحولات رسانه‌ای حرکت نکرده و این بازماندگی موجب شده است، ساختارها گرفتار اقدامات پسینی و بی‌تأثیر شده و درنهایت مرجعیت و اعتماد به کلیت نظام رسانه‌ای کاهش یابد.
* اصلی‌ترین چالش‌ها و آسیب‌های احصا شده
این گزارش ادامه می‌دهد که از اصلی‌ترین چالش‌ها و آسیب‌های احصا شده در ارزیابی معماری نهادی دستگاه‌های ارتباطی- رسانه‌ای ایران مبتنی‌بر لایه‌های سیاستگذاری، قانونگذاری، نظارت‌گری، تنظیم‌گری و تسهیل‌گری، می‌توان به این دسته از عناوین اشاره کرد: خطای عدم اتصال عناصر درونی معماری نهادی دستگاه‌ها و بی‌توجهی به سایر نقش‌ها، تشکیل دستگاه‌های موازی در سلسله‌مراتب ساختاری در منطق دوگانه‌ی حاکمیتی- دولتی، معماری نهادی واگرا‌گونه و مبتنی‌بر مفاهیم منسوخ رسانه‌ای دستگاه‌های ارتباطی- رسانه‌ای، عدم تعریف مرزبندی شده سلسله‌مراتب و وظایف متقابل دستگاه‌ها و تولید یک ساختار خارج از منطق هم‌بستگی و هم‌افزایی، عدم توجه به جایگاه مردم در اداره رسانه، عدم توجه به تکامل رسانه‌ها و تغییر قوانین رسانه متناسب با تحولات، تعدد و عدم تفکیک وظایف و حیطه نظارتی نظارت‌کنندگان در سطوح مختلف و درنهایت عدم ضمانت اجرایی نظارت‌کنندگان در روند فعالیت‌های دستگاه رسانه، توسعه ناموزون بال‌های هنجاری و نهادی تنظیم‌گری رسانه در نبود چارچوب ارزیابی قانونی واضح و مشخص، عدم تعریف سازوکار‌های واضح و عادلانه تسهیل‌گری.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد